BESLENME NEDİR BU 5 GERÇEK HAYATINIZI DEĞİŞTİRİR 

 

 

Beslenme nedir?.Besinlerden yeterli miktarda tüketmek.İnsan;bebek,çocuk,gençlik,yetişkin,orta yaş ve ihtiyarlık dönemlerini kapsayan evrelerden geçiyor.

 

Her bir evrede besinlere ihtiyacımız var.Peki biz nasıl besleniyoruz?.Bu soruyu önce kendinize sorabilirsiniz!.

 

Bedenimiz ihtiyaçlarını karşılamak için işaretler verir.Bebekler acıkınca ağlamaya başlar.Peki yetişkinler ne yapar?.Açlık hissi başlayınca tedirgin oluruz değil mi?.Açlıkla doymak arasında ince bir çizgi var.İşte bu çizgi hayattan aldığımız karşılığı belirler.

 

Dengeli beslenme aynı zamanda sağlık göstergesidir.Kötü beslenen insanlar yok değil.Beslenme kaynaklı problemler yaşıyor olmaları da muhtemeldir. 

 

Bazen duygusal bir yiyici olabilirsiniz.Bu belkide sonun başlangıcı olabilir.Karın doyurmaz söylemi bu durumu ifade eder.Doymak ile ne kastediliyor?.Önce bunu anlamak gerekir.

 

Evet gerçekten karın doyurmayan yiyecekler var.Bunlar geçici tokluk veren kalorisi yüksek gıdalardır.Doymak önce göze hitap etmeli mi?.Hayır bu yanılgıdan kurtulmamız lazım.

 

Asıl hedefimiz şu olmalı!.Beslenme açlığı gidermek,bunu yaparkende bedeni tümüyle desteklemek olmalı.Yani tüm bedeni etkileyen bir faaliyet.Yemek işi hafif bir konu değil.

 

İnsanlar sadece kilo kontrolü gibi görüyor olabilir.Diyet denilince tüm yediklerimiz,su kontrolü,hareket,uyku gibi bir çok etki faktörü var.

 

Zamanlama çok önemli.Bir gün yapılan besin planı,2.Gün devam etmiyorsa bu bir diyet değildir.Özünde yeterli gıda almak gerekiyor.

 

Hayatımızı sürdürmek için;makro besin,mikro besin kaynaklarından faydalanırız.Bu besinler nelerdir?.Protein,karbonhidrat,yağlar makro besin    kaynaklarıdır. 

 

Mikro besinler ise vitaminler,mineraller gibi etkisi büyük besinlerdir.Eksik olduğu zaman bazı olumsuzluklar ortaya çıkar.Enteren olan bu besinler çok tartışılıyor.Mesele edilen tarafı vitaminin depo edilmeyişidir.D vitamini ve B12 vitamini en çok konuşulan vitaminlerdir.

 

Biraz daha detaya ihtiyacımız var.Makro ve mikro besinler nedir?.Beslenmemizde ki yeri nedir?.Öğrenmek,hayata yansıtmak gerekiyor.

 

SAĞLIKLI BESLENME TARİFİ

 

Dengeli ve aktif kalabilmek için besinlere ihtiyaç duyarız.Besinlerin çeşitliliği konusundan ziyade;ana arter diyebileceğimiz 3 unsur vardır.Bu neredeyse hepimizin bildiği gıdalarda saklı makro besinlerdir.mikro ölçekte besinlerde her gün tüketilen gıdalarda az yada çok bulunuyor.

 

Makro yani büyük besin doluluğuna sahip gıdaları seçerken özenli olmalıyız.Ekmek ana besin kaynağıdır.Ancak fazlası kilo kontrolünde tartıyı şaşırtır.Bu basit bir örnekti.Dahası da var.

 

İnsan yaşamına;protein,karbonhidrat ve yağlardan oluşan üç büyük gıda şekil vermektedir.Bu üçlü arasında denge kurulduğu zaman beslenme maksimum düzeyde ilerlemeye devam eder.

 

Sağlıklı olan ana besin kaynakları neredeyse bir sarmaşık gibi.Hepsi benzer temel besin öğeleri içerebilir.Bu nedenle rengi ve çeşitliliği ne kadar artırırsak işte o zaman mutfaktan sağlığa doğru yürüyor olacağız.

 

Dönülmez eşikten yani sağlık problemi ile karşılaşmadan harekete geçebiliriz.Küçüklükten itibaren;sağlıklı büyüme, gelişme,yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesi için birçok farklı gıda ile besleniriz. 

 

İnsanın;yaşına,sosyo kültürel yapısına göre beslenme alışkanlıkları gelişmektedir.Genel bir değerlendirme yapacak olursak;genetik yatkınlık kilo problemi ve sağlıklı yaşam açısından % 25 etki faktörüdür.Diğer kısım % 75 günlük diyet ve alışkanlıklar üzerinden etkilenmektedir. 

 

Her insan sağlıklı ve mutlu bir hayatı hak ediyor.Sadece besin döngüsünü değiştirmek ile kalmayalım.Alışkanlıklara da dikkat edelim.Bunlardan bir tanesi sadece belirli bu gıdaları tüketmektir.Mesela her sabah şekerli bir şeyler tüketmek yerine protein ve lifli bir kahvaltı ile güne başlamayı denediniz mi?.

 

Bir yemekten görsellik ve damak tadı beklemek yerine;ilk önce  şu soruyu sorabilirsiniz!.Bu yediğim bana ne yapacak?.Sağlık mutluluk,esenlik mi?,getirecek.Yoksa kalp ağrısı,kilo problemi,bedensel ve ruhsal zorluklar mı?.Hangisi sizin olsun?.

 

Gereğinden fazla tüketilen bütün besinler fayda vermez.Mesela çabuk yorulma, kalp sorunları,iskelet yapısının bozulması gibi…Bütün bunlar bir kaç günde gelişmiyor.Yıllar yılları kovalıyor ve sona doğru bir patlak veriyor. 

 

Vücudumuz bir depo değildir.Hele ki besin deposu hiç değil.Fazladan aldığımız her bir kalori vücudumuzda en hareketsiz bölümlerde yağ stoku olarak toplanır.Tıpkı evde düzenlemek istemediğimiz atıl bir oda gibi öyle her şey üst üste biriktiriliyor. 

 

Renkli ve çeşitli beslenme,ölçülü olmak,tüm bu sorunların üstesinden gelebilir.Zaman içinde gelişen kötü alışkanlıklarımız nelere yol açar?.

 

• Kronik hastalıklar

 

• Kas ve iskelet sistemi bozuklukları(bel fıtığı-eklem ağrıları)

 

• Bağışıklık sistemi zayıf ve hastalıklara açık olmak

 

• Deride bariz yağlanma ve buna bağlı cilt problemleri

 

• Tüm gün uyuma hissi

 

• Kilo problemi

 

• İsteksizlik

 

• Gereksiz asabiyet

 

• Yorgunluk ve tükenmişlik sendromu

 

• Bağırsak ve mide problemleri

 

• Ruhsal sıkıntılar ve duygu durum bozukluğu

 

Şimdi burada hangisi sizi ilgilendiriyor?.Çevrenizde aktif olan ve besinlerle diyet döngüsünü doğru bir çizgide yürüten insanlar vardır.Bu insanların günlük hayatta nasıl bir postür çizdiğini bakalım.

 

• Yeterli beslendikleri için sağlıklı ve mutlu bir seyirdedirler

 

• Her zaman fit ve yaptığı işe odaklanma problemi yaşamadan devam ederler

 

• Ciltleri ışıl ışıl ve gergindir

 

• Saçları ve tırnakları hızlı büyür

 

• Kas yapıları kuvvetli ve hareketli işlere yatkın olurlar

 

• İdeal kilolarını korumayı başarırlar

 

• Özgüven sahibidirler

 

• Zihinsel olarak daima hızlı ve akılcı karar alma yetisine sahiptirler

 

• Sakindirler ve olaylara karşı tutumları belirleyici roldedirler

 

• Psikolojik olarak her duruma hazır olurlar

 

• Bağışıklık sistemleri hastalıklara karşı hep bir adım öndedir

 

Tüm bunlar kalıcı örnekler.Size nasıl olmak için çalışmalıyız?. Sorusunu hatırlatalım!.Şimdi de büyük besinleri tanıyalım!.

 

BESLENME VE PROTEİN İLİŞKİSİ NEDİR

 

Glutensiz beslenme ile ilgili olarak çok şey yazılıp çiziliyor.

 

 

Fakat protein ve besin zinciri içindeki yeri pas geçiliyor.Maalesef günümüz algılar üzerinden anlaşılıyor.Bu yanlış algıyı da buradan bir kez daha düzeltelim.

 

Protein yaşamsal değere sahip bir gıda.Neden mi?.Başta da belirttik.Karın tokluğu demek proteinsiz olmaz.Tek başına bir gıdadan medet ummak yanlış olur.Sadece karbonhidrat ile beslenerek kendimizi korumak mümkün olmaz.

 

Protein faydaları;

 

• Kas gelişimini destekler bu sayede; kas kaybı proteinsiz beslenen insanlara göre daha az gelişir

 

• Deri,saç,tırnaklar gibi belirgin noktaları destekler

 

• Kilo kontrolü için eşsiz bir gıdadır,farklı besinlerle kombine etkileşime geçer ve tokluk hissini yükseltir

 

• Büyüme,gelişme açısından destek sağlar

 

• İskeletimizde bulunan kemiklerimizi destekler

 

• Vücutta hormon dengesine katkı sağlar

 

• Fiziksel olarak sağlıklı olmayı destekler

 

• Hastalıklarda ve yaralanmalarda toparlanma sürecini hızlandırır

 

Protein faydaları sayfalar dolusu yazı konusu edilebilir.Ancak günlük yaşama ne kadar yansır bu kişiler arası değişiklik gösterebilir.

 

Beslenmeyi tek bir çerçeveye sığdırmak için daha fazla bilgiye ihtiyacımız olabilir.Peki protein içeren gıdalar hangileridir?.

 

• Hayvansal gıdalar bunlar; et,süt gibi gıdalardır

 

• Bitkisel kaynaklı gıdalar;bakliyatlar ve tahıllar

 

Burada aklınıza vegan beslenme tarzını benimseyen insanlar gelebilir.Bilirsiniz vegan kimseler tümüyle hayvansal gıdalardan uzak bir yaşam tarzını kabul etmişler. 

 

Bu nedenle bitkisel gıdalardaki protein ile yaşamlarına devam ediyorlar.Zaten son dönemdeki gelişmelere bakılırsa;yapay et gibi ürünlerde bitki kaynaklı proteinler kullanılarak bir dizi işlem sonrası tüketime sunuluyor.Doğrusu protein için tarzınıza uyan durum neyse bunu hayata geçirmenizdir.

 

Hayvansal gıdaların protein kaynağı olduğunu biliyoruz. Fakat hayvansal gıdalarda bulunan protein tüketilirken mutlaka bir miktarda hayvansal yağlar tüketmiş oluruz.Son dönemde yaygın olarak Etin yağsız bölümlerinin tüketilmesi tavsiye ediliyor. 

 

Protein başlıca;süt,yoğurt,peynir ve sütten yapılan gıdalarda bulunur.Sığır,koyun,keçi ve kümes hayvanlarının eti de amino asit yönünden zengindir. 

 

Bakliyatlar; mercimek,nohut,kuru fasulye,bezelye sağlıklı protein kaynaklarıdır.Sağlıklı kaynaklardan elde edilen besinler vücut bütünlüğünü korumaktadır.

 

Bu nedenle herhangi bir gıda alerjisi ya da hassasiyeti olmayan insanların protein içeren gıdalar ile örnek bir diyet yapması önerilmektedir.

 

Protein sadece spor yapanların yada ağır işlerde çalışan kimselerin ihtiyaç duyduğu bir gıda değildir.Tam olarak tüm insanların hayat boyu yardımcısı bir makro besindir.Bu besin sayesinde kötü kolesterolden de uzak kalmanız imkan dahilindedir.

 

KARBONHİDRATLARIN BESLENMEDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

 

Karma bir besin plana her zaman işe yarar.Dengeli beslenme nedir?.Karşılık gelen besinler ile doludur.Karbonhidratlar çok çeşitlidir.Renkli ve çeşitli beslenme şekline katkı verirler.Sağlıklı ve dinamik bir bedeni besleyen 2. makro besin kaynağımızdır.

 

Peki sağlıklı karbonhidrat kaynaklarını nerede aramak gerekiyor?.

 

• Sebzeler

 

• Meyveler

 

• Tahıllar

 

Besin grupları içinde en çok tartışılan karbonhidratlardır.Genelde kilo kontrolü yapmak isteyenler şikayet eder.Yasaklı gıda gibi algılanır.

 

Meyveler sebzeler ve bakliyatlar bol miktarda karbonhidrat ve bitki liflerinden oluşur.Liflerin kilo yönetiminde ve sağlıklı yaşam koşullarının sürdürülebilir olmasına katkısı büyüktür.Karbonhidrat olmadan metabolizmanın yağ yakma işlemi yapamadığı gerçeğini biliyor musunuz?. 

 

Doğru enerji kaynağı doğru besin tercihiniz gelişmenize yardım eder.Şimdi de karbonhidratlar ne işe yarar bakalım;

• Vücudumuzun enerji kaynaklarıdır

 

• İçerdikleri vitamin ve mineraller ile bağışıklığı destekler 

 

• Karbonhidratlar işlenmemiş vaziyette yüksek lif içerirler 

 

• İşlenmemiş tahıl ürünleri daha yüksek süre tokluk hissi verir 

 

• Meyveler yüksek antioksidan özellikte karbonhidratlardır

 

• Sebzeler sindirilmesi kolay ve kalorisi düşük gıdalardır

 

• Karbonhidratlar vücudumuzun gelişmesine yardım ediyor

 

• Hücresel faaliyetleri destekler

 

• Sindirim sistemini rahatlatıcı bir etkisi vardır

 

• Yağ yakımına etki ediyor 

 

• Bağışıklık sistemini destekler

 

• Karbonhidrat grubu gıdalarda vitamin ve mineraller bulunur

 

Bu besin grubunda tartışma yaratan nişastalı gıdalar olduğu doğrudur.Genelde rafine karbonhidrat tüketimi şikayet konusu olabilir.Beslenme bir bütündür.Ayrı parçaların bir mozaik gibi birbirine kenetlenmesi gerekiyor.

 

Bu nedenle makro besin dengesi gözetilmeyen bir diyetten söz edilemez.İşlenmiş tahıllar genelde lif denilen dış kabuklarından ve posalarından ayrıştırılır.Geriye kalan kısmı ise gıda niteliğini kaybetmiş şekilde bulunur.

 

Rafine edilen bu gıdalar kilo kontrolünde ölçüyü bozar.Aynı zamanda uzun vadede sağlık riski meydana getirir.Sağlıklı kalmak için mutlaka rafine edilmeyen yada işlenmeden sunulan gıdaları tercih edebilirsiniz.

SAĞLIKLI BESLENMEDE YAĞLARIN YERİ

 

Dayatılan bir bilgi kirliliği içinde insanlar savunmasız.Sağlıklı yağlar konusunda her gün yeni bir bilgi geliyor.Mesela zeytin yağı.

 

Fiyatlandırma ve sürdürülebilir bir yaşam için pahalı olduğu söyleniyor.Peki ya diğer gıdalarda bu yok mu?.Dengesiz beslenme içeriği değiştirilmiş gıdalardan tüketim sonucu meydana çıkıyor.

 

Oysa fındık,zeytin ve ayçiçek gibi sağlıklı kaynaklar görmezden gelinemez.Bu gıdalar makro besin grubu üyesidir.Sağlıklı olarak yola devam etmeye yardım ederler.

 

Sağlıklı yağlar;

 

• Kalp sağlığını destekler

 

• Beyin faaliyetlerini destekler

 

• Gelişmeye ve büyümeye destek verir

 

• Vitaminler ile etkileşime geçerler

 

• Omega 3 sağlıklı yağlardan olup merkezi sinir sistemi iletişimini rahatlatır

 

Sağlıklı yağlar; yağlık tohumlar,zeytin ve fındık,ceviz gıdalarda bulunur.Beslenmenizde kişisel olarak olması gerekenler ve olmaması gerekenler adı altında bir liste yapabilirsiniz.

 

BESLENME VE MİKRO BESİNLER

 

Sizler sağlıklı beslenme programı oluşturmak için farklı yöntemleri tercih edebilirsiniz.

 

Ana felsefe vitamin ve mineraller ile bir kombinasyon üzerine kurulu olursa işiniz çok kolay olur.Günlük kalori % 40 karbonhidrat,% 30 protein,% 30 sağlıklı yağlar bu dengeyi ayakta tutabilir.Okumaya devam edin